Почитувајќи го секогаш правилото на доџото дека за време на тренингот односно од Шинзен Реи до Шинзен Реи дозволено е да се слушат само звуци од вежбањето, знаеме понекогаш за време на Џунан Ундо (односно после Шинзен Реи) да се опуштиме помалку и да кажеме по некоја шега.

Така и вчера, додека тераа вежбите за зајакнување на телото, си тераа и нашите шеги. А секоја шега, вака или онака – на крајот завршуваше со политика.
Наеднаш изустив: „Ние сме исфрустрирана нација. Целосно не пореметија“. Шидоши хо Зоки кој секогаш вежба од мојата лева страна ме погледна и климна потврдно со главата: „Навистина Сенсеи, комплетно не исфрустрираа“.

Се свртев кон останатите и прозборев: „Пред да се случат сите овие настани кои доведоа до промена на името, ние во ова доџо не сме зборувале никогаш за политика. Знам дека ние сме единствен народ на планетава, кој преку лаги, со измами, со уцени и на сила, го смени своето уставното име. И тоа толку силно не боли, што несвесно не тера секој разговор и секоја шега да ја сведуваме на политика. Па дали знаете дека ја изгубивме довербата еден во друг. Дали знаете дека некаде брат со брат повеќе не зборува. Дека цели семејства се раскарани и дека никој-никому повеќе не верува?“.
Тука Зоки повторно климна со главата и рече: „Знам јас многу такви примери Сенсеи“.

До пред две-три години. Сме разговарале на илјада теми врзани со Кобудо. Сме разговарале и за теми надвор од Кобудо. Сме зборувале дури и за сините китови во леденото море. Сме зборувале за се и сешто. Ама никогаш за политика. Си верувавме, се смеевме, се дружевме многу подобро.

Ве замолувам Соборци мои. Да ја оставиме политиката надвор од вратата на доџото. Таа може да ни донесе раздор. Недоверба. Да ни расипе се што досега сме граделе. Доколку некој може да ја победи фрустрацијата, да ја оставиме политиката и надвор од нашите животи. Се покажа дека нашата генерација е неспособна нешто да смени. Бидејќи главно секоја акција ни се сведува на „разговарање, дебатирање и расправање на темата“. Да продолжиме да се усовршуваме и најважно од се, да ги воспитуваме следните генерации да бидат подобри од нас. Да можат да преземат вистински чекори за нешто да сменат на подобро. Да се надеваме дека тие ќе го вратат изгубеното достоинство кое толку многу не боли и не фрустрира. Затоа што ние како генерација ништо не преземавме.
Секако, тука не зборувам за поединци. Меѓутоа една ластовичка не носи пролет.

Последниот викенд на април, учителот Игор Довезенски и даи-шиханот Пино Дуранте одржаа семинар за Такаги Јошин рју Џутаиџутсу во Хомбу Доџото на Буџинкан Македонија.

Еве ги изјавите на Пино за време на семинарот.

• Кога ја видов првата демонстрација на Игор и кога почнавте да ја вежбате техниката си помислив: „Што барам јас тука. Зошто воопшто дојдов. Можам слободно да си заминам“.
• Ако во Германија имавме шихани, добри барем половина од вашите кои носат хакама, ќе бевме најдобри во целиот свет.
• Често предавам низ доџоата во Германија, Австрија, Холандија и редовно патувам низ цела Европа. Можам слободно да кажам дека вашите зелени и портокалови појаси се подобри од речиси сите црни во државите кои ги посетувам.
• Без разлика дали се мажи или жени, деца или постари – членовите на ова доџо се Воини.
• Игор, каде беше сите овие години да ме потсетиш како изгледаа боречките вештини пред 20 години?
• Посетата на Македонија и на твоето доџо ме вратија во живот.
• Ќе ве снимам со мобилен и ќе објавам на интернет: “This kind of training is not allowed for pussies”.

Пред некој викенд, за време на еден од семинарите во Хомбу, вечерта пред спиење семпаи Таки ме замоли да направиме една „спаринг борба“ со цел да го проверам неговото знаење за „Не Ваза“ кое последниве години неуморно го усовршува. И покрај заморот и безволноста поради некои случувања во претходните месеци, без размислување се согласив – бидејќи за мене учениците секогаш биле пред се друго.

Иако семпаи Таки беше видно напреднат, зајакнат и со одлична кондиција, сепак некако успеав да го совладам во првата рунда со ефективна апликација на Џуџи Гатаме.
И додека седев да подземам воздух, ми се обрати шидоши хо Марко:
– Сенсеи, би требало ти да се натпреваруваш, има ли некоја категорија за ветерани?
– Не Марче, мојот Муша Шугјо одамна заврши и сега воопшто немам интерес за такви работи. Ништо повеќе не може да ме воодушеви, му одговорив.

Ова писание е посветено токму за тоа. За искуството, за годините, за зрелоста. Чудно. Но како што минува времето, така Кругот се повеќе се стеснува и веќе ретко нешто може да ме воодушеви. Се сеќавам, кога бев млад, толку лесно се воодушевував речиси на се што е невообичаено, на се што е ретко, на се што е вешто.
Меѓутоа, како што минуваат годините и како што очиве се повеќе се нагледуваат, ушиве се повеќе се наслушуваат, а сетилата се задоволуваат – воодушевеноста се повеќе се намалува.

Во тој мал Круг, остана уште место за моите деца, за моите ученици и најмногу за моите Учители.

Со затворањето на Кругот на Животот, се повеќе се стеснува Кругот…

Можам со денови да пишувам и зборувам за чесноста на Воините на Буџинкан Македонија. Ама сега би се задржал само на еден мал и безначаен сегмент.
Речиси 25 години опстојува нашето доџо и досега никогаш не се случило нешто да снема од него. А во него има речиси се.
Па така, секој може нешто да остави, а некој можеби нешто ќе заборави. И секако, се ќе остане на местото каде што било оставено или заборавено. Па така, соборците си оставаат (позајмуваат) пари на некое видно место, си разменуваат облека или реквизити. Тука е и онаа наша тегла полна со донирани 10 денарки со кои се купуваат средства за чистење на доџото. И никој-никогаш не знае колку точно пари има во неа, ниту пак има потреба да знае. Затоа што СЕ ЗНАЕ најважното. Дека луѓето во Буџинкан Македонија се толку чесни, што никој досега не се осмелил ниту да помисли нешто да изнесе од домот наречен ДОЏО.

Колкупати досега сум видел „илјадарки“ спакувани во коцка како со недели седат на рафтот во кујната. А понекогаш на нив нема ниту ливче за кого се наменети. И потоа тој што ја позајмил ќе си ја земе, а другиот ќе биде известен дека е земена. И сите сме спокојни, бидејќи сме сигурни дека секој што го поминал првичниот филтер во почетничката група – раката нема никогаш да „му залепи“ или умот да „му помисли“. Бидејќи лошите луѓе не виреат на нашата воинска почва.

Како што кажав на почетокот, можам со денови на оваа тема. Но нема потреба. Се знаеме „кои сме и што сме“.

Денешниот ден ми помина во градините околу нашето Хомбу Доџо, подготвувајќи ја земјата за пролетното садење на зеленчук, со цел да бидам подготвен за Летниот Нинџа Камп. Март е идеално време за хранење на почвата со природно ѓубриво произведено со гниење на кравји лепешки.

Цврсто верувам дека секоја личност што претендира да биде сеопфатен Воин, треба да практикува неколку работи кои се екстремно важни:

1. Боречки вештини. Редовен тренинг со цел постојано да се остри телото и духот.
2. Земјоделие. За да можете да ја разберете тајната на раѓањето на нов живот со цел да бидете во хармонија со природата.
3. Наука. Со особен акцент на проучувањето на медицината, историјата и психологијата. За да не бидете жртви на манипулација.
4. Литература и уметност. Бидејќи уметноста го урамнотежува духот, а понекогаш зборот е посилен од мечот.

Не баш обичен, ама речиси обичен. Со тоа што мене обичните денови ми се секогаш најубави.

По изминатиот викенд при што со откостивме од вежбање на двата семинари, утрово бевме гости во Телевизија 24, каде што во живо нашите три преубави дами Сања, Косара и Стефи, го претставија нашето доџо во најубаво светло.
Се разбира, потоа следуваше онаа работа која што Вие честопати не ја забележувате, меѓутоа ги гледате последиците од неа.
Само што завршив со пишувањето на извештаите за настаните, со одговарањето на педесетината пораки (што од Македонија, што од странство), архивирањето на материјалот од семинарите, од медимските презентации, од писмата, од пораките, итн., кога примив уште една убава вест.

Имено, на Природно-математичкиот факултет една група на професори поднела писмена иницијатива до Наставно-научниот совет за враќање на часовите за Шиноби Таисо (Јапонска Јога) откако претходно, (после три години) беа укинати со смешно образложение. Не знам дали ќе успее оваа иницијатива, меѓутоа не можам да не признам дека ме израдува фактот што луѓето го препознаваат квалитетот што „Пат кон Сонцето“ веќе 24 години го носи со себе.
Истиот тој квалитет што придонесува секојдневно да се полни електронското сандаче со признанија и честитки за нашата работа, а кои доаѓаат од еминетни или помалку еминентни практичари на боречки вештини од целиот свет. Зборувам за тој квалитет кој ги тера новинарите секојдневно да не контактираат и да не покануваат да гостуваме во нивните медиуми (се разбира, само повремено одговараме на ваквите покани со цел да не им здосадиме на луѓето). За квалитетот поради кој секој божји ден се легнува толку доцна, а се станува толку рано, само за да се постигне се во текот на денот и да се овозможи доџото да напредува и да се развива, а луѓето во него да се усовршуваат и подобруваат во секој поглед. И на крајот, квалитетот за кој еден ден ќе се пишуваат и книги и дипломски и магистерски трудови – за луѓето кои ги донеле класичните јапонски боречки вештини во Македонија и кои помогнале во нивното ширење. Да. Звучи многу нескромно и прстите ми се грчат додека ова го пишувам бидејќи се борам со егото кое ми шепоти вакви грозни работи, меѓутоа вистината е таа. Јас и Вие кои сте постојано околу мене, пишуваме една историја во оваа наша Македонија. Историја која за некого е помалку важна, меѓутоа за некого е многу важна. Ја пишуваме историјата на Кобудо-то во нашата држава. Но и на сето она што Кобудо-то го носи со себе. Традицијата, честа, пожртвуваноста, лојалноста…

Сега остануваат да се завршат уште дваесетина обврски до вечерниот тренинг и да се посветат уште неколку саати на нашето доџо. А потоа се гледаме на тренинг.

Ќе заборавев…се гледаме на тренинг и бидете подговени бидејќи повторно ќе имаме гости од медиумите.

И ќе продолжиме посветено. Го знам тоа. Бидејќи така сме научени и така сме воспитани. До крајот.

Дојдовме во фаза кога почнуваат да не измачуваат прашања поврзани со нашето суштествување на земјава.

„Тато, а зошто сите морат да умрат еден ден? Татичко, јас не сакам никогаш да умреш, кој ќе се грижи за нас? А мора ли секогаш да се умре на крајот? Може ли некој засекогаш да живее? А дали боли смртта? Се плашиш ли тато ти од смртта? Јас сакам ти вечно да живееш!“

Различни татковци, даваат различни одговори. Најчесто се обидуваат да ја сменат темата, да дадат утеха, привремено да ги ослободат своите деца од стравот од непознатото.

А јас?

„Петарче, не плаши се. Животот и смртта се вечни сопатници. Одат заедно рака под рака. Животот е посилен, но на крајот смртта секогаш победува. Меѓутоа смртта е траен премин, а животот постојано се раѓа и продолжува.
Ништо не е вечно и не треба да биде. Постарите треба да направат место за помладите. Тоа се вика Круг на Животот. На крајот, воопшто не е важно колку време ќе живееме, туку како ќе живееме. Дали ќе бидеме исполнети и среќни или ќе ги осудуваме луѓето околу себе за својот неуспех. Многу луѓе завршуваат со својот живот на четириесет години, само што ги закопуваат на осумдесет.
Важно е, по што ќе останеме запаметени. Дали по нашата добрина или по нашата злоба. Важно е што ќе оставиме зад нас. Какви ќе бидат нашите дела.
Тато твој не се плаши од смртта. Ограничувањето на слободата, стравот од болести и од умирање – тоа е најстрашното за мене.
Затоа сине мој – живеј слободно. Диши со полни гради и зграпчи го животот цврсто со двете раце. Живеј во сегашноста, заборави на минатото и не мисли на иднината. Живеј го секој ден како да е последен. Тоа ти е совет од татичко твој. Сега нема да ме разбереш, меѓутоа еден ден се ќе ти стане јасно“.

Неолиберали, демократи, националисти, атеисти, хипстери, панкери, сељаци, вегетеријанци, традиционалисти, комунисти – од едната страна и Учителот за јапонски боречки вештини на другата. А истовремено и некаде помеѓу, над и под сите нив.

Многумина го пречекориле прагот на вратата на доџото, која секогаш била отворена речиси за сите. Секој од нив со различни идеи, сфаќања, желби, верувања и уверувања. Некои со мисија да ги наметнат своите убедувања на другите, а некои со внатрешен порив никогаш да не дозволат некому да им го наметне своето учење.

И помеѓу сите тие убедувања и уверувања се наоѓа Учителот, кој треба секого да го запознае, да му прозбори, да го потпраша, да го советува, да го утеши, а истовремено постојано да биде „на тапет“ и да му се мери и вага секој збор што ќе го каже и секоја мисла што ќе ја сподели.

А секој збор и секоја мисла, се насочени таму каде што треба. Во срцето на учениците. Да разбудат нечии емоции и мисли и да отворат врата за нивните зборови. Да го откријат карактерот. Да излезе на виделина. Да се види „кои сме и што сме“.

На националистите ќе им парафразира некоја левичарска фраза, на неолибералите ќе им сервира националистичка реторика, на вегетеријанците некоја нутриционистичка сељачка фора, а на атеистите верска поука. И смирено ќе ја набљудува јадицата која многу брзо ќе биде загризана. И многу брзо ќе го открие карактерот на секој ученик поединечно. И тогаш ќе знае каде, дали и колку треба да вложи од својата енергија и од своето знаење. Затоа што да споделиш знаење, значи да споделиш љубов. Да дадеш се од себе, а ништо да не очекуваш за возврат. Бидејќи еден ден и онака ќе бидеш напуштен од тие на кои си им дал дел од себе.

Да. Од една страна се сите тие кои мислат дека Учителот е некој продуховен лик кој целиот ден го минува во медитација. А никој од нив не разбира дека неговата духовност лежи токму во умешноста да балансира помеѓу сите различни ликови кои периодично гравитираат во и околу доџото. Духовноста е во можноста да се изберат најквалитетните и да се направи таа селекција која на крајот ќе ги задржи само најдобрите. Тие кои ќе станат комплетни личности, способни да излезат на крајот со сите предизвици и тешкотии кои следат на Патот. Тие кои ќе бидат наречени Воини.

А останатите? Ќе зборуваат колку се разочарани од Учителот седнати пијани во некое ќоше, додека длабоко во себе го вовлекуваат димот од цигарчето кое чади. И никогаш нема да разберат дека боречките вештини биле создадени за одбрана на семејството и на земјата. И дека секоја друга намена на боречките вештини е само производ на нивните желби и фантазии предизвикани можеби и од гледањето цртани филмови со омилените јунаци.

Да. Боречките вештини служат да се заштити земјата во тешките времиња и да се усоврши карактерот потребен за тоа, во мирнодопски услови. Секоја друга замисла е само Ваша фикција.

Затоа, не си го губите времето доколку не ја разбирате филозофијата на јапонските боречките вештини. Ако сакате само духовност изучувајте филозофија, религија, запишете се на јога. Ако сакате само одбрана, запишете се на бокс, фул контакт или борење.
Ако сакате да научите да ги сакате Вашите најблиски, да бидете благородни, дарежливи, големи, пожртвувани – тогаш јапонските боречки вештини се Вашиот најдобар избор.

И не заборавајте ја нивната првична намена. Не заборавајте ги причините зошто се создадени. Од тука почнува се. Сето друго е само надоградување.

Учителот за јапонски боречки вештини се наоѓа некаде помеѓу, над и под сите Вас.

Уште еден Муша Шугјо во Јапонија и повторно цели три недели „пиење вода“ од самиот извор кога станува збор за Буџутсу и Нинџутсу.

И повторно детално спремање пред самиот Пат. Секојдневни физички и ментални подготовки. Намалување со храна, намерно губење на килограми и мускулна маса, медитации. За тие што се веќе подлабоко влезени во Шиноби Таисо, јасно им е зошто е добро да се ослабнат мускулите пред еден таков силен интензитет на вежбање што ме очекува. Едноставно. Помалку мускули, помала потреба од внесување на енергија (храна). А храната таму е многу скапа, а распоредот „набиен до даска“.

Првите седум дена во приградска населба во Кавасаки. Специјално за Даито рју Аикиџуџутсу. Мала група од само четворица ученици, од кои само јас Гаиџин. Договорено е семинарско вежбање во траење од шест саати дневно. Тука имав среќа да договорам и спиење во самото доџо. На татами. Нема интернет, ама има туш. Спиењето е бесплатно, ќе ми се наплатат само часовите поминати во вежбање. Плус дополнителни два саати на ден тренинг во доџо за Џудо со мајстор кој одлично ја познава Кошики но Ката односно катите од Кито рју Џуџутсу. Минатиот пат ги донесов катите на Омоте (14 на број), а сега освен што ќе ги повторам, ќе ги донесам и останатите седум од Ура.

Потоа од тука патувам во Нода. Нови седум дена во близина на Соке и неговите верни Шихани. Ќе спијам во рјоканот Бишамонтен во паркот Шимизу Коен на 13 минути пешачење од новото Хомбу Доџо на Буџинкан. Колку за да Ви доловам колку е скап животот таму за нашиот стандард, ја објавувам фотографијата од мојата соба која чини 40 евра од ноќ. Се состои од една рогозина поставена на сред соба врз татами од оризови снопја. Во град, кој спореден со македонските, ќе му дојде како изнајмиш соба во куќа во Пехчево, за 40 евра од вечер. Но тоа не е ништо во споредба со парите кои ќе ги потрошам на тренинзи, од кои неколку ќе бидат и приватни со големите нинџутсу мајстори. Секој ден по четири сесии од по два саати. Значи осум саати тренинг на ден.

Последните седум дена се селам во Нарита. Ќе престојувам во рјоканот Фуџи, каде што спиев пред четири години. Тука ме чекаат секојдневни 4-часовни приватни и по два часовни јавни тренинзи за Катори Шинто рју. Секако, додека ќе бидам сместен во споменатите градови ќе треба да патувам уште во Инзаи, Катори и Токио (секако, повторно поврзано со Корју тренинг).

Уште да додадам дека за време на паувањето со воз, рачно ќе ги пишувам научените кати и куденот, со цел да не ги заборавам додека да се вратам во Македонија. Ќе имам време и средства за само два оброци дневно, кои со таа потрошувачка на енергија од постојаното движење, најверојатно ќе биде премалку.

Но не бадијала во мојата книга „Разговор со Учениците“ напишав дека животот на Учителот за боречки вештини е беден. И навистина е. Но никогаш не сум се посомневал дека само преку беда се стигнува најблизу до она совршенство по кое што сите ние кои се трудиме да живееме како Воини – тежнееме.

п.с. За време на моето отсуство, како и секогаш, доџо-то целосно го оставам во рацете на мојот ученик Марко Опачиќ. Ве замолувам да му помагате и да искажувате почит кон него, уште поголема од таа што ја искажувате кон мене. Тој заслужува многу повеќе!