Соработка за напредок

Многупати досега сме зборувале за системот семпаи/кохаи и како тој одлично функционира во секое традиционално доџо. Сега, преку разговор на нашиот интерен Форум, ќе се обидеме тоа да го видиме и од уште еден агол.

Влатче: „Вечерва на тренинг, сенсеи спомена дека на шидоши хо Марко му треба помош за време на тренинзите во вторник и четврток. Јас се пријавувам за терминот во вторник.“.

…после првиот тренинг како помошник на инструкторот…

Влатче: „Знаев дека не згрешив кога се пријавив да му помагам на Марче на тренинзите, а тоа се потврди уште денес на првиот. Неверојатно е чувството додека ги гледаш почетниците како вежбаат. Тешко им оди, не можат да издржат долго во камае, имаат неправилни удари, се збунуваат кога блокираат. Веднаш сфаќаш дека и ти си бил таков пред неколку години. Огромна чест и одговорност е да се пренесува знаењето на почетниците, а истовремено и фантастична можност да се напредува во буџутсу. Се надевам ги задоволив критериумите на шидоши хо Марко и со задоволство ќе продолжам и во следните вторници“.

Марче: „Прво да кажам дека бев многу пријатно изненаден од пријавувањето на Влатче, но не бев изненаден од неговото одлично снаоѓање на првиот тренинг. Забележав кај него мала хаотичност и немир во умот, но тоа тој успешно го сокри и се справи со предизвиците. Ги контролираше почетниците постојано, им објаснуваше убаво и вешто ги анимираше постарите. Можеше да направи „целосна слика“ за сите ученици во доџото, па затоа го „шетав“ постојано. Сега знам дека работите може да ги види и од поинаков агол, а ова многу ќе му помогне во неговото понатамошно усовршување. Да водите доџо е огромна одговорност, а истовремено бара голема посветеност. Во групата имам деца од 10 години до членови на 39-годишна возраст. И машки и женски, со различни карактери и воспитувања. Сега броиме 22-ца, најмногу од отварањето на доџото за почетници во сегашниов простор (01.01.2013). Треба да се биде внимателен со секого и на секого да се посвети внимание, бидејќи секој треба да го добие заслуженото според неговиот труд, залагање и почит. Тренингот со почетниците ме исполнува, ме прави подобар и како учител и како борец и како човек. Секој тренинг е лекција и за мене, а помошта од страна е бесценета“.

Влатче: „Тој мал хаос и немир не можев да ги сокријам од тебе Марче. Дефинитивно имав трема, ама помина брзо. Навистина е прекрасно чувството да пренесуваш знаење на помладите (по звање). Сега видов како е и на другата страна и каква посветеност треба да имаш, но и трпение за сето тоа да биде успешно долги години. Секоја чест за сите кои држат часови, им се поклонувам“.

Распоред за новогодишните празници

Распоред на тренинзи за време на новогодишните и божиќните празници.

Буџинкан Македонија (напредни) – последен тренинг во 2014 на 29.12.

Неработни꞉ 31.12 / 07.01.2015 година.

Првиот тренинг во новата година ќе се одржи на: 02.01.2015 година.

——————————————————————————-

Буџинкан Македонија (почетници)  – последен тренинг во 2014 на 30.12.

Неработни꞉ 01.01.2015 / 06.01.2015 година.

Првиот тренинг во новата година ќе се одржи на: 03.01.2015 година.

——————————————————————————–

Катори Шинто рју Македонија – последен тренинг во 2014 на 26.12.

Неработни꞉ 31.12.2014 / 07.01.2015 година.

Првиот тренинг во новата година ќе се одржи на: 02.01.2015 година.

———————————————————————————-

Куноичи Таисо – последен тренинг во 2014 година на 30.12.

Неработни꞉ 01.01.2015 / 06.01.2015

Првиот тренинг ќе се одржи꞉ 05.01.2015.

Роденденска порака од Соке

По повод осумдесет и третиот роденден, Соке Масааки Хатсуми ја испрати следната порака на сите негови инструктори (Шидоши):

„Буџинкан отсекогаш било место каде што повеќе се обрнувало внимание на хуманизмот и на пронаоѓањето среќа во животот, отколку место каде што се учеле смртоносни техники. Мирот и љубовта секогаш ќе бидат поважни од војната и омразата. Но бидејќи човештвото е такво-какво што е, нормална е потребата да научиме да се одбраниме. Секогаш ќе има војни и ние мораме да бидеме подготвени“.

Среќен Роденден Соке.

Стара слава

Како што годините врват, бројката на ученици кои минуваат низ нашето доџо е се поголема. Колку е бројката поголема, толку стандардот односно долната граница на квалитетот се подигнува. Колку повеќе квалитетот се зголемува, толку е потешко да се стигне до напредната група. Па така, некои од учениците веќе две години се членови на Буџинкан Македонија, а се уште вежбаат во почетната. Тие се тука, но постарите членови воопшто и не знаат дека тие постојат. И ова не е лошо за никого. Особено за почетниците, кои кога ќе дојде време да се префрлат кај постарите, ќе дојдат со солидна основа и знаење.

Но, големата бројка која минала низ доџо-то може да биде проблем (за мене лично). Особено кога сакам да напишам нешто на блогот. Се прашувате зошто? Затоа што со толку многу луѓе, а секој од нив со уникатен карактер, со посебни квалитети, но и слабости, невозможно е да напишеш нешто критички, а некој (да не речам неколкумина) да не се пронајде или да не се посомнева дека критиката е насочена кон него. А не е! Јас не пишувам за поединци. Јас сакам да ја пренесам пораката генерално, на сите мои ученици. И сакам таа порака да биде разбрана и применета во секојдневниот живот – а не само во боречките вештини.

Денес ќе пишувам за „старата слава“. Тоа се оние моменти од животот што секој од нас како кобудока ги доживеал. Тоа се деновите кога нашата мотивација била на највисоко ниво и кога жедта за знаење била огромна, а пожртвуваноста да се научи и напредува – безрезервна. Тоа се деновите по кои сите не паметат, деновите кога сме слушале само пофални зборови за нас и деновите кога почнавме да веруваме дека ги надминавме сите. Да, тоа се најубавите денови од нашиот живот.

Но…за жал, кај нас несовршените секогаш мора се појави едно НО…

Тие денови кога-тогаш мора да останат зад нас. Мотивацијата ќе падне, жедта за знаење ќе се загуби, пофалбите ќе ги снема. И ќе остане само нашата верба дека сме најдобри од сите. А токму тука почнуваат проблемите предизвикани од „старата слава“. Кога мрзата добро ќе не „зајава“, најпрвин имаме потреба да измислиме добар изговор за тоа: зошто повеќе не ни се вежба. Секако, бидејќи нели ние сме си најдобри самите на себе, најлесно ќе биде кривицата за нашата неспособност да ја префрлиме на некој друг. А тука се секогаш учителите, соучениците, домашните, постарите, помладите. Секогаш е полесно да се убедиме дека тие се виновни за новонастанатата ситуација. Се е подобро освен да се признае дека проблемот е во нас самите.

И сето тоа ќе беше убаво ако не постоеше старото добро правило во кобудо кое вели дека „на стара слава не се живее“. И тоа важи за секој од нас. Од учителот до последниот ученик. Никој, ама баш никој во кобудо не може да живее на „стара слава“.

Тие кои размислуваат трезвено, треба да разберат дека токму затоа ова правило е „златно“. Затоа што знаејќи го него, ние ќе бидеме свесни дека се додека сме дел од боречките вештини, мораме постојано да се надградуваме. Мора постојано да се бориме за усовршување на нашата техника. Затоа што кобудо-то (како и животот) е немилосрдно. Затоа и „не е за слабиќи“. Немилосрдно е затоа што доаѓаат нови генерации кои не не познаваат од времето на нашите најдобри денови и на кои нашата „стара слава“ не им значи ништо доколку ние не покажеме знаење пред нив. Откако добро ќе го совладаат материјалот и ќе зајакнат ментално и физички, ќе не грабнат така добро и ќе не треснат од земја во секој смисла. Убавите приказни за нас од минатото, ним нема да им значат многу. Тие ќе ги почитуваат нашите години и нашето време поминато во доџо, но со текот на времето кога ќе се зближат со нас, таа почит ќе исчезне доколку нашиот статус не го поткрепиме со знаење и желба за продолжување по Патот на усовршувањето.

Ете, од тие причини јас лично никогаш не застанувам. Нема откажување ниту од вештините, ниту од џунан таисо, ниту од џунан ундо, ниту од подвизите. Од тие причини вежбам секој ден и нинџутсу и Даито рју и Катори Шинто рју и организирам меѓународни семинари, и во природа и викенд-сесии. Затоа што не сакам да живеам на „стара слава“. Не сакам да зборуваат „ама знаеш сенсеи што правеше на времето“. Нема „на времето“! Времето на кобудоката е само додека вежба и се усовршува. Кога желбата за тоа ќе се загуби тој чесно се повлекува. Или прави грешка и продолжува да живее на „стара слава“.

Додека размислувам за ова, ми текнува колку време ми требаше да ги разберам стапките на легендите со чии биографии цел живот заспивам. Колку време не можев да разберам зошто Мијамото Мусаши во своите најдобри денови се повлекол во пештера и никогаш повеќе не фатил меч во рака, туку до крајот на животот продолжил да слика. Не можев да разберам зошто Итто Итосаи го снемало низ полињата после борбата меѓу учениците за негов наследник и никогаш и никој повеќе не го видел. Подоцна разбрав дека не сакале да живеат на „стара слава“, туку сакале да останат легенди за кои ќе се зборува и 500 години после нивната смрт. А легенда се останува кога нема да живееш ниту една минута на „стара слава“, туку во моментот кога ќе одлучиш дека е време да престанеш – чесно и достоинствено ќе се повлечеш.

п.с. Повторно утринава мејл со прашање „како да ја вратам мотивацијата назад“. Можеби тој мејл ме испровоцира да го напишам ова? Одговорив просто, бидејќи сум заморен од вакви работи: „Прочитај ја книгата повторно и одговорот ќе го најдеш таму“.

Но мојата несовршеност не ми даде мир да останам само на тоа, а совеста повторно ме гризна и ми проговори „одговори трпеливо и учтиво како што доликува“. Па еве ќе дадам и еден по директен одговор:

-Прво смени го начинот на тренинг. Уживај во него, биди насмеан и нетрпеливо чекај да научиш нешто ново. Потоа ќе смениме малку од редоследот доколку „навиката“ е проблем. Еве од среда ќе почнеме со џунан ундо од нозе, па нагоре. Ако не можеш да уживаш во усовршувањето, можеби е време да си ги решиш прво проблемите што те потиштуваат. Заврши го школувањето, најди си работа, среди ги односите со блиските и со финансиите. Ако и ова не помогне, пронајди се во друга вештина. Па што си се фатил само за нинџутсу. Има толку убави вештини и спортови таму надвор. Запиши се на аикидо, карате, кендо, бокс. Ако и таму не се пронајдеш, барем ќе разбереш дека нема подобро од нинџутсу. Па тоа можеби ќе те натера да се вратиш во доџо-то и одново да почнеш, ама овој пат како што треба. Ако повторно имаш чувство дека си го губиш времето и дека не си среќен со тоа што го правиш, тогаш тоа е сигурен знак дека е време засекогаш да им кажеш збогум на боречките вештини. Тоа е знак дека треба да почнеш со фудбал, кошарка, танц, шах, велосипедизам, моторџиство, кулинарство, занаетчиство или било што, што ќе те направи среќен и задоволен. Има толку многу убави работи и надвор од светот на будо-то.

Животот е едноставен, само треба да знаеш да го живееш.

ЗАБЕЛЕШКА: овој текст не е насочен кон никого, туку има критичко воинско гледиште на животот. Рекреативците во нашето доџо или тие што планираат да се преселат во рекреативци, не треба да дадат ни „лајно“ за овој текст. Тој не се однесува на нив, туку на оние воини кои сериозно се занимаваат со кобудо и кои храбро и ведро чекорат низ животот. Рекреативизмот е животен стил! Живеењето кобудо е начин на живот! Нераскинлив дел од секој воин.

Нинпо Иккан!!!

Зошто Џунан Ундо?

Судејќи според разговорите со некои членови на доџо-то, можам да заклучам дека се уште имам ученици кои што не можат да разберат зошто толку многу време посветуваме на Џунан Ундо.

Бидејќи многупати сме разговарале за придобивките од Џунан Ундо, овој пат ќе се обидам да дадам едно подиректно објаснување.

Во деведесетите години на минатиот век, џунан ундо-то беше застапено во големи количини за време на секој тренинг. Тоа беа луди времиња, кога вежбавме многу саати секој ден, па имавме повеќе време за да посветиме на вежбите за зајакнување на телото. Во тие години, бевме толку посветени, што покрај тренингот во сала, постојано наоѓавме нови места во природа каде што секојдневно „трупавме“ нови саати и саати тренинг. Како што минуваа годините, некои нови приоритети почнаа да ја притискаат огромната желба за напредување во кобудо-то. На крајот, останавме само тројца што можевме да си дозволиме дополнителен тренинг. Од тие причини, се договоривме вежбите за зајакнување на телото да си ги работи секој по дома, додека за време на редовните тренинзи во доџо да се посветиме повеќе на боречките техники. И така би.

Годините „минуваа“. Се вежбаше се повеќе „на техника“, а вежбите за „домашна“ по некое време продолжив да ги работам само јас.

Како резултат на „новиот начин“, за брзо време се постигна солидна техничка подготвеност, но сите тие прекрасни техники одредени ученици многу тешко можеа да ги имплементираат во реалност поради физичката слабост.

Низ процесот на учење, не поминуваат само учениците на Буџинкан Македонија, туку и инструкторот, кој и самиот е дел од тој процес. Преку таа заемна интеракција, преку заедничкото чекорење по Патот, и инструкторот согледува и учи.

Последниве години, со развојот на модерната технологија, со зголемувањето на невработеноста, со начинот на живот кој се повеќе е стациониран и флегматичен, забележав дека многу новозапишани ученици имаат големи деформитети. Сколиози, кифози, лордози, нозе „х“ и „о“, искривен врат, зголемена килажа или ужасно мала мускулна маса. Сето тоа почна да ме загрижува.

Од претходоното искуство, знаев дека „вежбањето дома“ има краток век (инаку немаше да постојат фитнес или будо клубовите), па затоа одлучив да го вратам „стариот начин“ во доџо. И тука бев многу свесен за една работа. Знаев дека ќе загубам многу ученици кои нема да можат да ги разберат овие „промени“. Знаев дека тешкиот џунан ундо е премногу за оние што сакаат повеќе забава и динамика на тренинзите. Знаев дека повторувањето на истите вежби со тек на време ќе придонесат за побрзо „здосадување и збоктисување“ од доџо-то. Па сепак – РИЗИКУВАВ!

Ризикував на пример за една прекрасна девојка што ’рбетот и беше искривен во сите шест правци. Ризикував заради едно момче кое што немаше сила да помрдне ниту 10 килограми од земја. За девојчето со 10 сантиметри повисоко рамо (од другото). За оние со холестерол во крвта и слабо срце поради вишокот на килограми. Како и поради оние со смешно-мала мускулна маса.

Да го водев доџо-то поради финансиска добивка, никогаш немаше да предавам Џунан Ундо. Напротив, тренинзите ќе беа ултра-забавни и исполнети со многу нови техники и со многу мамбо-џамбо космички кати. Никогаш немаше да ги „мачам“ учениците со тешкиот, повторувачкиот и досадниот – Џунан Ундо.

Но, Буџинкан Македонија е „школо на животот“. Тоа е семејство, каде што водачите и постарите се грижат за здравјето и иднината на своите ученици. Место каде што се обидуваме да го направиме невозможното – возможно и место каде што ставаме раце онаму каде што сите кренале.

И на крајот, точно е дека со толку многу Џунан Ундо техниката ќе претрпи малку „назадување“ – гледано на кратки стази. Но на долги, техниката и те како ќе се подобри. Затоа што за изведба на секоја техника потребна е одредена сила која што ќе ги придвижи мускулите. А силните мускули обезбедуваат поголема брзина и снага за време на изведбата. Сето тоа прави техниката да изгледа „мазно и течно“, а со тоа да биде убава и ефикасна за око.

А сите знаеме дека подобро е да усовршиме една техника до крајност, отколку да знаеме 1000 без да можеме да ги примениме. И така, на долги стази, сите ученици добиваат со Џунан Ундо-то. И здравје и убавина и техника и снага…

А кобудо-то и никогаш не било за „ловците и тркачите на кратки стази“, зарем не?

п.с. За време на моите тренинзи во Хомбу Доџо-то во Јапонија, соке Хатсуми кажа: „You have to train your strength when you’re young to be able to use the “no strength” at a later”. Крај!

Бошикен

Шидоши хо Зоран С. Тодоровски, во негов стил дава објаснување за чувството по задобиениот „бошикен“.

_____________________________________________________________________

ЦЕЛОСЕН КОЛАПС
Велат дека секој воин или секој што претендира да биде, мора да поседува физичка и ментална сила. Треба да ги прифати и да опстои при сите предизвици, лесно да ги поднесе состојбите на болка кои можат да му го заматат умот. ПАТОТ по кој ВОИНОТ гази, ќе биде натопен со многу пот, понекогаш и со крв, но и исполнет со многу жртвувања.

ДА! Јас се согласувам со ова. НО постои НЕШТО што ваквото тврдење може да го побие во секоја смисла.Трае толку многу кратко, а неговата ефикасност е просто неверојатна. Се вика БОШИКЕН во Бутсу Метсу.
Најпрвин вресок од дното на душата. Телото пишти, умот уште погласно се буни. Во тој толку краток миг, целокупниот нервен систем доживува страшен земјотрес. И најмалиот нерв, оној што не би можел да се види дури ни со микроскоп, е изненаден. Се се руши. Телото и умот паѓаат како кула од карти. Како некој да ти вбризгал во телото деструктивна сила која коси се пред себе. Ментално и физичко цунами. Ужас!
Како куршум со голем калибар, бошикенот ја убива вољата, па дури и помислата да сториш нешто. За момент ништо на светот нема никаква смисла. Ги креваш рацете и се предаваш. На местото на ударот чувствуваш како да имаш дупка низ која истекува целокупната твоја енергија. Истекуваш самиот ти!
ш.х Зоран Тодоровски
10.11.2014 (пред полноќ)

Џунан Таисо

После тренингот со Соке во Хомбу, доцна навечер се враќав кон Нарита и до мене во возот седна еден иструктор од Канада. Почнавме да разговараме за начинот на тренинг во моето и во неговото доџо, а тој беше целосно изненаден кога му кажав колку време поминуваме во џунан ундо и во џунан таисо. Јас, од друга страна, не бев толку изненаден кога тој ми кажа колку време тие поминуваат во џунан ундо и во џунан таисо. Подбрадокот, стомакот, тешките и ограничени движења, сето тоа ми кажуваше многу за мојот соговорник.

Потоа тој ме потсети дека пред малку во Хомбу, Соке не го започнал тренингот со џунан таисо и дека „тоа воопшто не е потребно“, бидејќи „во реална ситуација и онака немаме време за растегнување“.

Тука разговорот отиде во друг правец. Јас ја сменив темата бидејќи загубив желба за разговор.

Сакам да посочам неколку факти за важноста на џунан таисо.

1. Џунан таисо е еден од најважните елементи во тренингот на нинџата. Флексибилноста на телото не само што не чува од повреди за време на тренингот, туку и го подобрува нашето здравје и ја одржува виталноста на нашиот организам.

2. За време на џунан таисо во нашето тело се случуваат илјадници процеси кои доведуваат до самолекување и одржување на доброто здравје.

3. Точно е дека во реална ситуација ние немаме време „за растегнување“, но ако се растегнуваме секој ден (или барем секој втор), нашето тело во секое време е подготвено за борба.

4. Факт е дека не само во Хомбу, туку и во речиси сите Буџинкан доџо-а не се прави џунан таисо пред тренингот. Но тоа не значи дека не треба да се прави, а уште помалку дека Соке не ги прави овие вежби. Напротив, Тој не пропушта ниту еден ден без нив, а доказ за тоа е неговата одлична флексибилност, неговата техника, неговото здравје и виталност, стотиците текстови и фотографии на тема џунан таисо.
Па чекајте малку…зарем Вие мислите дека Соке ќе Ви наплаќа по 35 евра од тренинг за да Ве учи џунан таисо?
Тоа треба Вие да си го правите во Вашето доџо со Вашиот инструктор.

5. Џунан таисо за некого може да биде здодевно. Обично секое повторување на одредени активности, кај човекот создаваат одбивност и отпор. Ние сме навикнати на промени кои ќе не размрдаат и ќе ни дадат нов импулс. Но токму тие промени доведуваат до тоа никогаш да не си ја „завршиме работата“ како што треба. На џунан таисо не треба да се гледа така. Воопшто и не треба да се мисли дека тоа е некоја напорна и досадно-повторувачка активност. Треба да се разбере дека џунан таисо е дел од нашето секојдневие, нешто без кое не е можно да останеме во добра психо-физичка форма. Тоа е дел од нашиот тренинг и воопшто не треба да ни биде мака да го повторуваме, туку напротив, треба да уживаме во секој момент додека нашите мускули и тетиви се растегнуваат и се полнат со крв.

Има многу да се пишува на оваа тема, но да не претерам тука, сакам уште да напоменам дека џунан таисо секогаш си оди „во пакет“ со џунан ундо. Ако мене ме прашувате кое од двете е поважно, ќе Ви кажам дека соодносот во Вашиот тренинг треба да биде 65% (џунан таисо) наспроти 35% (џунан ундо). Но како што кажав, едното без другото не може.

Роденден (во доџо)

Денес е роденден на Ксенија. Ќе го прославиме во нашиот дом со најблиските членови на семејството. И додека вчера и соопштував кои се роднини ќе и дојдат, таа почна да плаче. Ја запрашав што се случило, а таа низ солзи ми кажа:

-Тато, ама јас сакам утре да одам на тренинг. Се спремаме за полагање и не сакам да го пропуштам часот. Со гостите ќе се видам после тренинг, нека ме почекат малку.

Татина ќерка. Јуначиште. Тренингот и е поважен од роденденот.

На добар Пат си Ксенија. Почнуваш да се запознаваш со бедата. А бедата е секогаш верен придружник на тој што чекори по Патот. Постојат повеќе начини. Ако навистина сакаш да успееш, секогаш избери го најтешкиот.

Нинпо Иккан!

Непобедливи

Сите сме различни и со свои карактеристики, но одиме по истиот Пат. И сите имаме иста цел. Како и во секое семејство, понекогаш се соочуваме со мали и големи проблеми, но се обидуваме заеднички да ги препродиме и победиме. Некои од нас се подобри, некои малку полоши, но даваме се од себе да ги надминеме нашите слабости. Понекогаш грешиме, но се трудиме секогаш да простиме.

„Кога ќе те издадат, тоа е исто како да ти ги скршиле двете раце. Можеш да простиш, но не можеш силно да прегрнеш со нив“.

Па така, се додека сме сме верни и искрени едни со други, ќе бидеме непобедливи!

Црн Појас (Куро Оби) со вез

Пред година или две, за време на еден семинар во природа, кохаи Владимир Антовски ми постави прашање во врска со црниот појас, при што начнавме и тема околу везот кој честопати се прави на истиот. Му одговорив дека според моето сфаќање на работите, за да се извезе своето име на црниот појас, потребно е да поминат доста години во тренинг. Во спротивно, тоа може да делува нескромно и фалбаџиски. На крајот додадов, дека можеби ќе го сторам тоа откако ќе „наполнам“ 25 години тренинг во Буџинкан.

Оваа година, на 2 јули, се навршија точно 26 години од мојот прв нинџа тренинг. Тој ден си помислив дека датумот за везење на појасот треба да се пролонгира барем за уште четири години. Да станат 30.

За време на мојот престој во Јапонија, сенсеи Ерик ме однесе во еден Будо Шоп во Нарита, каде што тој со години се снабдува со опрема. Пред да влеземе внатре ми кажа: „сопственикот на дуќанот е многу познат кендо мајстор. Има 7-ми дан и во дуќанот работи со целото свое семејство. Везовите на појасите и на кеико ги-то не ги прават компјутерски како сите останати, туку тој лично ги везе рачно на стара сингер машина. Мислам дека е време да си го навезеш името на појасот, додека се уште го служи видот. Мајсторот е многу стар и треба да ја искористиш оваа прилика за да имаш вез рачно навезен лично од него“.

Морам да признам дека во моментот кога го слушнав ова, скромноста ме напушти и веднаш побарав од мајсторот да ми го навезе личното име на едната, а името на Организацијата на другата страна.

Се уште мислам дека ми е рано за да носам „брендиран“ појас, но желбата да имам рачно везен оби од кендо мајстор ја победи мојата скромност.

И ова е лекција за мене. Ако сакаш, можеш да научиш од секоја животна ситуација. Па дури и кога не си на нивото на кое што еден воин треба да биде.